Νότια της Δημητσάνας σε κοίλωμα βράχου της χαράδραςπου διαρρέει ο Λούσιος ποταμός βρίσκεται ερειπωμένη μια από τις αρχαιότερες και ιστορικότερες μονές της Ελλάδας, η παλιά Μονή της Παναγίας Φιλοσόφου . Είναι κτίσμα του 963 μ.Χ. και ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο - Φιλόσοφο και Πρωτοκρίτη του Νικηφόρου Φωκά. Είχε χαρακτηριστεί σταυροπηγιακή. Σήμερα διατηρείται αυτό το μικρό εκκλησάκι της Βυζαντινής τεχνοτροπίας του 10ου αιώνα με τις τοιχογραφίες του.Κοντά στα ερείπια της παλιάς μονής βρίσκεται η Νέα Μονή Φιλοσόφου που υπήρχε προ του 1691. Σώζεται μόνο η εκκλησία της βυζαντινής τεχνοτροπίας με πλούσια εικονογράφηση. Στη μονόπορη, έτσι λέγεται η περιοχή της παλιάς μονής, και σε όλο το νότιο μήκος της χαράδρας του Λουσίου υπήρχαν σπηλιές και σειρά ασκηταριών που καταστράφηκαν από τις επιδρομές των Σλάβων τον 7ο και 8ο αιώνα. Η περιοχή αναδείχτηκε σαν κέντρο παιδείας και πνευματικής καλλιέργειας την περίοδο της τουρκοκρατίας όπου λειτουργούσε Κρυφό Σχολειό. Εβδομήντα (70) αρχιερείς και επτά (7) Πατριάρχες μαθήτευσαν στο "Κρυφό Σχολειό" της Δημητσάνας.
Πάνω από την αριστερή όχθη του
ποταμού Λούσιου, στη βάση ενός ψηλού και άγριου βράχου και σχεδόν απέναντι από τη Μονή Φιλοσόφου, δεσπόζει το ιστορικό μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου. Χτίστηκε το 16ο αιώνα και είναι σήμερα από τις μεγαλύτερες και ιστορικότερες μονές της Πελοποννήσου. Είναι ανδρική μονή και έχει τους περισσότερους μοναχούς σε σχέση με τις άλλες μονές της Αρκαδίας. Κατά την παράδοση, η ιδρυσή της ανάγεται στα μέσα του 12
ου αιώνα (1167).Το Καθολικό της είναι κτισμένο στην κοιλότητα του βράχου, έχει σχήμα θολωτής Βασιλικής και εξωτερικά φέρει αγιογραφίες. Παλαιότερα πρέπει στο σημείο αυτό να υπήρχε ασκητήριο. Οι τοιχογραφίες του, παρά τις φθορές, είναι αξιόλογες και σύμφωνα με τον Φώτη Κόντογλου ανάγονται στον 16ο αιώνα και ανήκουν στην κρητική σχολή. Μάλιστα θεωρούνται ότι ανήκουν στο Θεοφάνη τον Κρητικό και το Μόσχο. Η Μονή διαθέτει αξιόλογη βιβλιοθήκη με σημαντικά θεολογικά και φιλοσοφικά βιβλία. Στο Ηγουμενείο και στο Αρχονταρίκι υπάρχουν παλιές φωτογραφίες, εκκλησιαστικά πρόσωπα και γράμματα του Κολοκοτρώνη.
Σε απόσταση 44 χλμ. από την
Τρίπολη και 5 χλμ. από τον
Άγιο Πέτρο, στο δρόμο προς
Άστρος βρίσκεται η γυναικεία Μονή της Παναγίας Μαλεβής. Είναι η πιο φημισμένη μονή της Κυνουρίας και προσελκύει μεγάλο αριθμό προσκηνητών. Χτισμένη στις πλαγιές του
Πάρνωνα και σε υψόμετρο 950 μ. περιβάλλεται από δάσος της σπάνιας και προστατευμένης ποικιλίας του δενδρόκεδρου.Η πρώτη μονή χτίστηκε το 14ο αιώνα. Η πρώτη αναφορά στη Μονή είναι το 1320 σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου. Η Μονή τότε βρισκόταν στη θέση Πουρνάρια λίγο πιο πάνω από τη θέση της σημερινής Μονής. Η μονή στη σημερινή της θέση χτίστηκε το 1616 και είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα του 1821. Πέντε χιλ. από τον Άγιο Πέτρο, στο δρόμο που οδηγεί στο Άστρος, είναι το μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβής.
Λίγο πριν τη Βυτίνα στρίβοντας για το χωριό Νυμφασία, λίγο πιο κάτω, ορθώνεται μεγαλόπρεπη η Ιερά Μονή Κερνίτσας. Θα μπορούσε να πει κανείς, πως, το συγκεκριμένο Μοναστήρι, έχει φυτρώσει μέσα στο πράσινο, αφού, όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, συναντάς πυκνή βλάστηση! Η Μονή πήρε την ονομασία της από τη Μεσαιωνική πόλη, Κερνίτσα, που βρισκόταν Νοτιοδυτικά του Μοναστηριού στην οροσειρά του Αργυρόκαστρου, βορειοδυτικά της Βυτίνας. Το Μοναστήρι “ζει” περίπου 10 αιώνες και θεωρείται το αρχαιότερο της Αρκαδίας και από τα πιο παλιά της Ελλάδας. Σύμφωνα με τη γραπτή παράδοση, κτήτορες της Μονής ήταν οι Πετζοκολαίοι που κατάγονταν από την Κερνίτσα. Από το 1680 και μετά, στο Μοναστήρι λειτούργησε Κρυφό Σχολειό· είχε κατώτερο σχολείο, μέση και ανώτερη Σχολή.
Σφηνωμένη μέσα στη σπηλιά ενός αγέρωχου βράχου, η Μονή της Κανδήλας δεσπόζει μεγαλόπρεπη πάνω από την πανάρχαιη μνήμη του Ορχομενού. Μπροστά της απλώνεται η πεδιάδα της Κανδήλας και του Λεβιδίου ως τη δύση και τις βορινές προεκτάσεις του Μαινάλου. Η Κανδήλα βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Αρκαδίας, απέχοντας38 χλμ.από την Τρίπολη και15 χλμ.από το Λεβίδι.
Το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάστα της Μεγαλόπολης. Είναι κτίσμα πιθανόν του 12ου αιώνα.Η παράδοση αναφέρει πως το θαύμα της Φύσης έχει σχέση με το μαρτύριο της Αγίας. Ποιο όμως είναι το θαύμα της φύσης: Ένα μικρό εκκλησάκι που το αγκαλιάζουν δεκαεπτά (17) δέντρα. Τα κλαδιά τους ξεφυτρώνουν από τη σκεπή ενώ οι ρίζες τους, που δε φαίνονται, περνούν μέσα από τους τοίχους του για να καταλήξουν στο έδαφος. Είναι βέβαιο πως αν ανθρώπινος παράγοντας παρέμβει για να κόψει τα δέντρα ή να βελτιώσει κάτι στο εκκλησάκι, το κτίσμα θα καταστραφεί. Το άφθονο νερό που τρέχει στο ποταμάκι κάτω από την εκκλησία ποτίζει τα δέντρα. Και τα δυο μαζί, ποτάμι και δέντρα, είναι η ευχή της Αγίας Θεοδώρας που όπως λέγεται παρακάλεσε στην προσευχή της λίγο πριν μαρτυρήσει "τα μαλλιά μου να γίνουν δέντρα και το αίμα μου ποτάμι για να τα ποτίζει.Γιορτάζει στις 11 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο. Χιλιάδες προσκυνητές επισκέπτονται το εκκλησάκι για να προσκυνήσουν και να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό σύμπλεγμα.
Στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας βρίσκεται η μονή του Αγ. Νικολάου Καλτεζών, που απέχει 31 χλμ. από την Τρίπολη (Χάρτης Ζ5). Το 1696 με ανασκαφές που έγιναν ύστερα από φανέρωση του Θεού στον Ηλ. Λυρώνη, βρέθηκε στην τοποθεσία, που είναι κτισμένη η Μονή, μια θαυματουργική εικόνα του Αγ. Νικολάου. Ο Ηλίας Λυρώνης έγινε μοναχός με το όνομα Ανανίας και με ζήλο και αυταπάρνηση οργάνωσε σιγά-σιγά ένα κανονικό μοναστήρι. Αντιμετώπισε πολλές λεηλασίες από τους Τούρκους αλλά ο Αγ. Νικόλαος πάντα βοηθούσε, όπως τότε, που ένας Τούρκος αγάς πήγαινε με τη συνοδεία του να λεηλατήσει για δεύτερη φορά τη Μονή. Μετά από προσευχή του Ανανία ο αγάς δεν μπορούσε να κινηθεί, σαν να τον κρατούσαν αλυσίδες και η μορφή του Αγίου παρουσιάστηκε μέσα από μία φλόγα και διέταξε τον αγά να απομακρυνθεί. Έκτοτε ο αγάς βοηθούσε οικονομικά πάντα τη Μονή. Κατά την επανάσταση του 1821 στο μοναστήρι υπήρχαν αποθήκες πυρομαχικών αλλά και κρυφό σχολειό. Ο Κολοκοτρώνης πολλές φορές είχε βρει καταφύγιο και μία φορά σώθηκε από βέβαιο θάνατο μετά από προσευχή του στον Άγιο όταν τον περίμεναν Τούρκοι στην είσοδο της Μονής για να τον σκοτώσουν.
Το ιστορικό βυζαντινό μοναστήρι της Παναγιάς της Βλαχέρνας, βρίσκεται στην Κάτω Παναγιά, 2,5 χλμ νοτιανατολικά της Κυλλήνης σε υψόμετρο μόλις 80 μέτρων και έχει πάρει το όνομα της από την ομώνυμη Μονή στην Κωνσταντινούπολη. Η ονομασία Βλαχέρνα, προέρχεται από την περίφημη συνοικία της Πόλης όπου πραγματοποιούνταν επίσημες θρησκευτικές τελετές των ανακτόρων στη βυζαντινή εποχή.
Πρόκειται για παλαιότατη Μονή με σπουδαία ιστορία. Είναι άγνωστο πότε ακριβώς ιδρύθηκε, όμως το καθολικό της φέρει υλικό από άλλο παλαιοχριστιανικό ναό και είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε πριν τον 9ο αιώνα. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας κυριεύτηκε από Φράγκους και στην πορεία των χρόνων «άλλαξε» πολλούς κατακτητές και δέχτηκε αρκετές επιδρομές με ολέθρια αποτελέσματα.
Κοντά στην Τρίπολη, δίπλα σχεδόν από την αρχαία Μαντινεία, ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με έναν πρωτότυπο ναό, αυτόν της Αγίας Φωτεινής. Η αρχιτεκτονική του ναού, καθώς και τα υλικά κατασκευής του, τον κάνουν μοναδικό καθώς φέρει στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού συνδυασμένα με την βυζαντινή τέχνη. Το ίδιο το κτίσμα είναι σα να μας μιλά από μόνο του για τη μετάβαση από το δωδεκάθεο των Αρχαίων Ελλήνων στο Χριστιανισμό. Ο ναός ολοκληρώθηκε το 1978 και με τα χρόνια έχει γίνει ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα της περιοχής.
